Macaristan'da konut fiyatları 2015'ten bu yana yüzde 166'dan fazla arttı, ancak Türkiye'de artış daha da yüksek.
Son veriler, Türkiye'deki konut fiyatlarının nominal olarak dokuz yıl öncesine kıyasla 12 kat daha yüksek olduğunu gösterirken, İstanbul'daki bir dairenin fiyatı Paris ve Londra'daki dairelerle yarışır hale geldi.
OECD üyesi ülkeler arasında, İsveç ve Finlandiya gibi kuzey Avrupa ülkeleri, 2015'ten bu yana nominal konut fiyatlarında yüzde 4'ün biraz üzerinde artışla en küçük değişikliği gördü.
Ölçeğin diğer ucunda Türkiye yer alırken, onu fiyatların 2015 yılına göre yüzde 166 daha fazla olduğu Macaristan izliyor.
OECD ülkelerinin çoğunda konut fiyatlarındaki artış oranı 2015 ile 2023 yılları arasında çift haneli rakamlara ulaştı.
Kaynak: OCDE
Türkiye'de konut fiyatları 2015 yılından 2021 yılına kadar kademeli olarak artarken, 2021'den sonra patlama yaptı.
2022 yılında konut fiyatlarındaki artış yüzde 168'le zirveye ulaşırken, 2023 yılında yüzde 76'lık bir artış gösterdi.
Bu arada, Avrupa ve ABD'de konut fiyatları, bu ekonomilerdeki merkez bankalarının yüksek enflasyonla mücadele etmek için faiz oranlarını artırmaya başlamasıyla 2022'nin sonlarında düşmeye başladı.
Türkiye Merkez Bankası ise Ağustos 2022'de gösterge faiz oranını düşürdü, ancak aynı yılın kasım ayında ülkedeki enflasyon yüzde 85'e yakındı.
Uzmanlar, Türkiye'de nominal emlak fiyatlarındaki yükselişin çeşitli nedenlere bağlı olduğunu belirtiyor.
KPMG Türkiye Gayrimenkul ve İnşaat Sektörü Lideri Görkem Yapan "Bence bunun başlıca nedenleri kurdaki dalgalanma, Türk lirasının değer kaybı, yüksek enflasyon oranları ve buna bağlı olarak inşaat maliyetlerindeki artış ile pandemi sonrası artan talep," ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin 2022 yılı enflasyonu son derece yüksekti; neredeyse tüm yıl boyunca yüzde 50'nin üzerinde seyretti ve ekim ayında yüzde 80'in üzerine çıktı.
Bununla birlikte, OECD'ye göre, reel vadeli konut fiyatları (enflasyona göre ayarlanmış) da 2023'ün üçüncü çeyreği itibariyle 2015'e kıyasla yüzde 96,7 oranında arttı.
Yapan, "Geçen yıl Türkiye'de 11 şehri etkileyen depremler yaşadık, bu da fiyatları artırdı, çünkü insanlar depreme dayanıklı binalar gibi daha güvenli yerlerde yaşamak istiyor," dedi.
Source: Turkish Central Bank
Kredi faizleri fırladı
Nakit alıcılar piyasayı doldururken, Türkiye'de ipotekli konut kredisi kullananların aylık faizleri hızla yükseldi.
Türkiye'de son dönemde yüzde 70'e yaklaşan enflasyon, Merkez Bankası'nın para politikasını agresif bir şekilde sıkılaştırmasını ve gösterge faiz oranını Haziran 2023'teki yüzde 8,5 seviyesinden Ocak 2024'te yüzde 45'e yükseltmesine yol açtı.
Sonuç olarak, Türkiye'de ipotekli konut kredileri artık yıllık yüzde 40 faiz oranına sahip.
2023 yılı boyunca satılan evlerin yüzde 15'inden azı ipotekli konut kredisi ile alıcı buldu. Geri kalanı nakit alıcılara satıldı.
(Yukarıdaki yazı euronews sitesinden alınmıştır.)
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
